Wyszukiwarka GeoCmentarz jest modułem, który pozwala na odszukanie miejsca spoczynku osób pochowanych na naszym cmentarzu. Indeks osób znajdujący się w naszej bazie danych jest wynikiem prac inwentaryzacyjnych, jakie miały miejsce w roku 2013. W tym czasie firma GeoCmentarz dokonała inwentaryzacji grobów na naszym cmentarzu w zakresie pomiarów geodezyjnych wszystkich grobów, stworzeniu dokumentacji fotograficznej nagrobków oraz utworzeniu "z natury" bazy danych osób pochowanych. Po wpisaniu nazwiska (i imienia) osoby zmarłej moduł GeoCmentarz wskaże miejsce(a) gdzie spoczywają dane osoby. Dla lepszej identyfikacji i łatwiejszego odszukania miejsca na terenie cmentarza istnieje możliwość zobaczenia fotografii nagrobka oraz wydrukowania wyniku wyszukiwania pokazanego aktualnie na mapie.
Istnieje możliwość wymiany zdjęcia nagrobka. W tym celu prosimy o przesłanie drogą elektroniczną nowego zdjęcia w rozmiarze nie większym niż 300kB w formacje *.jpg opatrzonym w nazwie numerem grobu na poniższy adres e-mail.
Wszelkie uwagi dotyczące funkcjonowania modułu jak również ewentualne poprawki prosimy zgłaszać drogą elektroniczną pod adres
e-mail:
Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.
Aby przejść do wyszukiwarki kliknij na poniższy link:
Coraz więcej osób korzysta z telefonów, które pozwalają na dostęp do zasobów internetu oraz posiadają funkcję lokalizacji (GPS). Z myślą o takich osobach powstała wersja mobilna tegoż systemy. Jeśli chcesz z niej skorzystać, w swoim telefonie wpisz w przeglądarkę internetową następujący adres:
Józef Kućmierowski
CMENTARZ PARAFIALNY w NIEGOWIE
A jeśli w cmentarz się zapuścisz głuchy,
Ku ziemi czoło chyląc zamyślone,
I zerwiesz listek – niźli będzie suchy,
Pamiętaj, proszę, przegrać go w zielone.
Kamil Cyprian Norwid: „Pamiątka”
HISTORIA CMENTARZA
Cmentarz parafialny w Niegowie oprócz swej funkcji sakralnej jest również zbiorem pamiątek z przeszłości. Najstarsze nagrobki kryją niejedną historię o ludziach, którzy współtworzyli dzieje parafii Niegów oraz gminy Zabrodzie.
Pierwszy kościół w Niegowie powstał w 1462 r. Była to budowla drewniana, prawdopodobnie przewieziona ze Ślubowa. Zwłoki zmarłych chowano wówczas przy kościele, skąd pochodzi określenie cmentarz przykościelny. Natomiast ciała osób zmarłych, którzy wnieśli wkład w budowę lub wyposażenie świątyni (tzw. kolatorów), chowano pod podłogą w kościele. W kościele niegowskim pochowano miedzy innymi: Jana Narzymskiego (1757-1811), kolatora kościoła, Sędziego Pokoju powiatu stanisławowskiego, szambelana na dworze króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, dziedzica Dębinek, wójta gminy Niegów, Jana Zielińskiego (1759-1834), byłego Jenerała Wojsk Polskich, dziedzica Wąsewa i Małopola, Łucję Zielińską z Narzymskich (1771-1847), jenerałową, kolatorkę kościoła niegowskiego i dąbrowieckiego, właścicielkę Wólki Słopskiej.
Kościoły drewniane często były niszczone przez pożary. Takiemu losowi uległy kościoły niegowskie w roku 1690 i 1856. W połowie XIX wieku prawo kościelne i państwowe zabroniło chowania zmarłych przy kościele oraz nakazało ekshumację zwłok osób ostatnio pochowanych. Obecny cmentarz grzebalny w Niegowie, został założony w pierwszej połowie XIX wieku. Zlokalizowano go za drogą Warszawa - Wilno przy wybiegu drogi do Zabrodzia i obejmował teren około 0,85ha. Wejście na cmentarz prowadziło prosto do drzwi kaplicy. W księgach kościelnych z roku 1866 czytamy: „Na tym cmentarzu jest murowanych pięćdziesiąt kilka słupów, pomiędzy które mają być dane przęsła z drewna by stanowiły ogrodzenie cmentarza pochowalnego”. Proboszczowie niegowscy przestrzegali prawa kanonicznego i zwłoki księży chowali w kaplicy lub obok niej, a dla zmarłych dzieci wyznaczyli osobne miejsce.
W 1925 roku przygotowano projekt ogrodzenia cmentarza 86 metalowymi słupkami i 170 m siatki, za sumę 1307,75 zł. W dniu 15 czerwca 1927 roku ówczesna dziedziczka Paulina Dzierzbicka notarialnie przekazała 1,5 morga ziemi przylegającej do cmentarza dla potrzeb zbyt ciasnej nekropolii parafialnej. Po powiększeniu cmentarz zajmował powierzchnię 1,75 ha. Mocą aktu notarialnego nr 24/1929 z dnia 10 kwietnia, sporządzonego przez Wacława Paszkowskiego z Warszawy kościół od dóbr dworskich przejął 4 morgi (ok. 2,5 ha) gruntu przylegającego do cmentarza od strony południowej. W 1930 roku oparkowano kamiennym murem nową część cmentarza. W dwa lata później na cmentarzu wyznaczono aleje główną z prostopadłymi doń alejkami bocznymi. W ten sposób teren cmentarny został podzielony na 14 kwater, na których posadzono 2 tysiące drzew głównie akacji i lip. Kwatery oznakowano betonowymi słupkami. Dzięki klarownej siatce kwater i alejek zawartych wewnątrz wydłużonego trapezu prostokątnego cmentarz zyskał układ klasycystyczny – odpowiedni do stylu świątyni. W 1938 roku na parkan cmentarny położono płyty betonowe w miejsce blach ciągle zrywanych przez wiatr. Przy parkanie w starej części cmentarza rośnie starodrzew szczątkowy. Najstarsze i najokazalsze trzy lipy mają obwód pnia 370 cm, 265 cm i 260 cm.
Najstarsze nagrobki wymagają natychmiastowej renowacji z racji swoich wartości artystycznych i napisanych na nich pięknych wyrazów żalu, np. nagrobki braci Zielińskich (opis 11/12). Stowarzyszenie na rzecz Gminy Zabrodzie „Bractwo Zabrodzkie” z uwagi na tradycje sprzed 150 laty, wywodzące się z bractwa parafialnego, podejmuje prace ocalające pamiątki kościelne. W roku 2007 dzięki staraniom Stowarzyszenie przeprowadziło na cmentarzu zbiórkę pieniędzy. Odrestaurowało 4 nagrobki. W roku 2008 zamierza odnowić nagrobki twórców i nauczycieli, 2009 – poległych w czasie I i II wojny światowej, a 2010 – nagrobki zmarłych księży. W porozumieniu z dyrekcjami szkół istniejących na terenie parafii została zorganizowana stała opieka uczniów nad konkretnymi nagrobkami.
ŚCIEŻKA NAGROBKÓW OSOBLIWYCH
Osobliwość niektórych nagrobków znajdujących się na obecnym cmentarzu polega na ich:
- znacznym wieku,
- wartości architektonicznej,
- zasługach osoby zmarłej.
Kaplica cmentarna została wzniesiona w 1837 roku, na planie prostokąta, murowana, otynkowana, kryta dachem trójspadowym. W kronice kościelnej zapisano w roku 1866, że była „murowana, blachą żelazną kryta. Sufit w tej kaplicy z desek heblowanych, natomiast podłogi jeszcze nie ma żadnej.” Służyła do odprawiania nabożeństw żałobnych w okresie Święta Zmarłych. Chowano tutaj ciała nieżyjących księży.
Nagrobki księży parafii niegowskiej:
1. Ksiądz Florian Cyryl Gieczyński (1793-1866) pochodził z Moraw. Po wstąpieniu do zakonu paulinów na Jasnej Górze, dotychczasowe nazwisko Goetz, spolszczył na Gieczyński. Kompozytor wielu utworów muzycznych. Profesor liturgiki w Seminarium Głównym. Proboszcz niegowski w latach 1821-1866. Budowniczy kościoła, dzwonnicy i południowej części plebani. Za jego bytności powstał obecny stary cmentarz grzebalny. Zmarł na plebani w Niegowie 15 lutego 1866 r. Pochowany jest pad posadzką kaplicy cmentarnej.
W 140 rocznicę śmierci na kaplicy cmentarnej odsłonięto tablicę pamiątkową. W zakrystii kościelnej znajduje się jego portret.
2. Ksiądz Ignacy Ostrowski (1829-1887). Profesor Seminarium Metropolitalnego w Warszawie. Proboszcz niegowski w latach 1866-1887. Kontynuator inwestycji niedokończonych przez poprzedniego proboszcza. Zwłoki jego są złożone pod posadzką kaplicy cmentarnej. W kościele znajduje się tablica epitafijna poświęcona jego pamięci.
3. Ksiądz Antoni Szczeniowski (1840-1896). Proboszcz niegowski w latach 1893-1896. Zmarł nagle. Jego nagrobek znajduje się z lewej strony kaplicy. Płasko ułożona płyta inskrypcyjna wykonana jest z piaskowca. Ornament zdobniczy w postaci czterech rozet umieszczonych w rogach, jak i czcionka – kapituła rzymska nadaje nagrobkowi charakter klasycystyczny. W kościele znajduje się tablica epitafijna jemu przeznaczona.
4. Ksiądz Władysław Niedźwiedzki (1893-1963). Ostatnie lata życia spędził u sióstr w Samarii, jako kapelan. Nagrobek jego znajduje się po południowej stronie kaplicy. Pod względem materiału, z którego jest zbudowany jak i samej formy nie różni się od współcześnie stawianych nagrobków.
5. Ksiądz Sylwester Czajkowski (1913-1961), wikary kościołów warszawskich m.in. Najczystszego Serca Maryi, św. Barbary i św. Stanisława Kostki. Proboszcz parafii Niegów w latach 1956-1963. Zmarł nagle. Nagrobek jego znajduje się po lewej stronie kaplicy.
23. Ksiądz Henryk Roman Nowacki (1891-1968) (patrz: Nagrobki twórców i nauczycieli)
6. Ksiądz Franciszek Broma (1920-2006), długoletni wikary kościołów warszawskich m.in. św. Aleksandra, Matki Boskiej Loretańskiej. W latach pięćdziesiątych XX wieku kapelan Zakładu św. Józefa w Otwocku. Proboszcz niegowski w latach 1976-1994. Ostatnie lata życia spędził w Załubicach i w Otwocku, gdzie zmarł. Zgodnie z jego przedśmiertną wolą został pochowany w Niegowie. Marmurowy nagrobek ze złoconymi napisami znajduje się po lewej stronie kaplicy.
Nagrobki dziedziców i ich potomstwa:
7. Piotr Zieliński (1813-1893), dziedzic Niegowa, kolekcjoner sztuki; sfinansował podróż Ludwika Norwida brata Cypriana do Francji. Świadek ślubu Pauliny Norwid siostry poety i Jana Suskiego dziedzica Wólki Słopskiej w kościele w Niegowie w 1838 r. Nagrobek jego znajduje się za nagrobkami księży w kierunku kościoła.
8. Stanisław Marian Starża-Dzierzbicki (1862-1920), mąż Józefy z Lewandowskich krewnej Pauliny z Szyszków. Dziedzic Niegowa. Nagrobek jego wykonany z czerwonego kamienia z charakterystycznie ułożonym krzyżem.
9. Zosia Wilczyńska (1864-1864), córeczka posesora (nadzorcy) majątku niegowskiego. Nagrobek tego zmarłego niemowlęcia otwiera kwaterą cmentarza dziecięcego.
10. Broncia Deskur (1857-1859), córeczka dziedzica niegowskiego, kolatora dzwonów kościelnych, przywódcy jednego z oddziałów kawalerii w powstaniu styczniowym. Nagrobek wykonany jest z piaskowca i ma cechy stylu klasycystycznego. Kilka lat temu dzięki staraniom kardynała Andrzeja Marii Deskur, krewnego rodziny, nagrobek został odrestaurowany.
11 / 12. Bracia Zielińscy Leon (1836-1846) i Bronisław (1844-1855), synowie dziedzica Wólki Słopskiej Józefa Zielińskiego, Sędziego Pokoju Okręgu Radzymińskiego, fundatora dzwonnicy, na której widnieją jego inicjały (J. Z.). Nagrobki obydwu chłopców są prawie identyczne wykonane z piaskowca w formie steli. Tablice epitafijne są zdobione ornamentami roślinnymi w postaci wieńca kwiatowego. Na podstawie nagrobku Leona z trudem można odczytać napis „Bożym wyrokiem złożyliśmy swój skarb jedyny // Śmiertelne zwłoki lubej dzieciny // Kwiat kosą ścięty, zgasła pochodnia // Niechaj zatrzyma serce przechodnia // - n i e c z y t e l n y - // Duszy zmarłego odda westchnienie”. Natomiast na dole nagrobka Bronisława jest napis „Zgasłeś wieczną rodziców pokrywszy żałobą // Ani Cię żal Ojca, ni łzy Matki wskrzeszą // Tą się tylko nadzieją w swej boleści // cieszą, że kiedyś złączą się z Tobą.” Najprawdopodobniej nagrobki te wraz ze szczątkami zmarłych zostały przeniesione z cmentarza przykościelnego. Nagrobek Leona jest najstarszym murowanym pomnikiem na cmentarzu niegowskim.
13. Aleksander Ihnatowicz (1847-1882), drugi mąż Józefy Pauliny, dziedziczki niegowskiej, córki Pauliny Szyszko z Dobrowolskich. Radca Stanu i Obywatela. Do Niegowa sprowadził się z Litwy. Nagrobek Ihnatowicza ujawnia wpływ kultury francuskiej. Jest to eklektyczna forma z klasycystycznymi elementami zdobniczymi: tablica inskrypcyjna z kartuszem, po bokach ornamenty roślinne z motywem akantu, krzyż z ciekawymi motywami roślinnymi. Nagrobek został wystawiony sumptem żony, która „prosi przechodnia o anielskie pozdrowienie”.
14. Wojciech Orłowski (1864-1906), trzeci mąż Józefy Szyszko. Dawniej by najpokaźniejszym nagrobkiem na cmentarzu. Wykonany jest z czarnego granitu. Stan techniczny nagrobka jest dobry.
Nagrobki poległych w czasie I i II wojny światowej:
15. Polegli pod Radzyminem w latach 1918-1920 w czasie wojny z bolszewikami. Jest to grób symboliczny z popiołami pobranymi z pola bitwy. Być może spoczywają w nim szczątki kilku żołnierzy, ilu nie wiadomo. Na czerwonym ciosanym kamieniu wykuty jest napis „Pamięci poległym...”. Nagrobek znajduje się na wschód od pochowanych dziedziców, na wysokości kaplicy cmentarnej.
16/17. Tadeusz Malanowski (wł. Malinowski) i Aleksander Szymański gospodarze z Kicin zostali zabici, a ich domy spalone przez partyzantów w 1943 roku. Obok znajduje się trzeci nagrobek, bez żadnego napisu, należący prawdopodobnie do ich kolegi z tragicznej chwili – Stanisława Winnickiego, również z Kicin.
18. Jan Czechowski (1916-1939), żołnierz 18 pułku Szwoleżerów im. Józefa Piłsudskiego, 2 szwadronu, pochodzący spod Sochaczewa. Został zabity w czasie boju na terenie Słopska. Na jego grobie stoi zwykły krzyż z małą białą tabliczką z czarnym napisem.
19. Michał Szeliski (1897-1926), ochotnik II Pułku Ułanów, uczestnik bitwy warszawskiej 1920 roku. Po wojnie bolszewickiej był agronomem na dworze niegowskim. Nagrobek w formie dużej płasko ułożonej płyty betonowej znajduje się prawie w środku cmentarza w pobliżu pompy wodnej.
20. Henryka Dąbrowska (1925-1944), córka młynarza z Niegowa. Łączniczka i kolporterka Komendy Obwodu Armii Krajowej – Oddział Radzymin. Aresztowana przez gestapa, została osadzona w dniu 16 marca 1944 roku na Pawiaku. Podczas śledztwa na Al. Szucha była torturowana. Została zamordowana i 11 maja 1944 roku. Na jej grobie stoi okazały nagrobek marmurowy. Zamordowanych w czasie wojny z rodziny Dąbrowskich i Laskowskich upamiętnia tablica epitafijna w kruchcie kościelnej.
21. Czesław Perzanowski (1921-1945), zginął w ostatnich miesiącach II wojny światowej. Skromny nagrobek znajduje się wśród zapomnianych grobów. Takich miejsc, kryjących zasłużonych w obronie Ojczyzny na cmentarzu w Niegowie jest wiele. Niestety nie są one wszystkie zaznaczone.
22. Stanisław Aleksandrowicz i jego synowie: Ignacy, Józef i Marian zginęli w czasie II wojny światowej. Zbiorowa śmierć ojca z trzema synami świadczy o rozmiarach tragedii, jaką przeżyła wiele rodzin parafii niegowskiej. Grób początkowo oznaczony był czteroma drewnianymi krzyżami. Potem najbliżsi ufundowali obecnie stojący nagrobek.
Nagrobki twórców i nauczycieli:
23. Ksiądz Henryk Roman Nowacki (1891-1968), proboszcz niegowski w latach 1939-1956, syn organisty z Opatowa. Pierwsze kroki w posłudze kapłańskiej, skierował na Ukrainę. Tam w obliczu zagrożeń wojennych schronił się w rodzinie możnych rodów Branickich i Tyszkiewiczów. Kompozytor wielu pieśni maryjnych i kolęd, dyrygent chórów gregoriańskich, profesor Akademii Duchownej w Warszawie i wieloletni nauczyciel organistów. Redaktor „Hosanny”, tłumacz „Mszału Rzymskiego” i 12 tomów „Roku Liturgicznego”. Spoczywa w grobie rodzinnym we wschodniej części cmentarza.
24. Matka Wincenta Jadwiga Jaroszewska (1900-1937) w czasie I wojny światowej pracowała w szpitalu dla żołnierzy. W 1926 roku przy szpitalu św. Łazarza utworzyła rodzinę zakonną Następnie powołała Stowarzyszenie Samarytanek. W 1930 roku została matką Generalną Zgromadzenia Sióstr Samarytanek Krzyża Chrystusowego. Od tego momentu organizowała domy opieki dla chłopców umysłowo upośledzonych w Niegowie i Fiszorze. Zwłoki jej spoczęły wśród sióstr, naprzeciw nagrobka księdza Nowackiego. W 2006 roku prochy jej zostały przeniesione do kaplicy w kościele. Obecnie trwa proces beatyfikacyjny o miano błogosławionej.
25. Siostra Margarita Maria Romanowicz (1922-1988), wokalistka i organistka. Przez księdza Henryka Nowackiego nazywana słowikiem samarytańskim. Przygotowywała misteria i inscenizacje kolęd i pastorałek. Po śmierci mistrza kontynuowała jego działalność. Z benedyktyńską wytrwałością gromadziła cały dorobek muzyczny księdza. Zmarła dokładnie dwadzieścia lat po swoim nauczycielu. Spoczywa obok siostry generalnej Matki Wincenty.
26. Siostra Benigna, Stanisława Umińska (1901-1977), utalentowana artystka teatralna i filmowa. Na usilną prośbę męża chorego na raka dopuściła się eutanazji. Jej przyjaciel Leon Schiller, znany polski reżyser, napisał o Umińskiej: „Grzech swój odkupiła męką ciała i ducha, wstąpiwszy do klasztoru, gdzie pełniło się dzieło miłosierdzia trudne i piękne. (...) Po szczeblach bolesnych upokorzeń i ofiar wznosiła się do wyżyn prawdziwej świętości.” Wykorzystując swoje doświadczenia zawodowe przygotowywała spektakle, jasełka oraz koncerty znajomych artystów. W zgromadzeniu wytrwała 50 lat. Spoczywa nieopodal s. Margarit.
27. Siostra Benjamina, Filomena Pniewska (1902-1985), stworzyła w Fiszorze Bratni Dom Dziecka i Dom Pracy im. Szymona Cyrenejczyka, w którym przed groźbą wojny schroniła chłopców z zakładu w Pruszkowie i z bursy w Warszawie. W pierwszych tygodniach II wojny światowej przyjęła do ośrodka proboszcza niegowskiego Henryka Nowackiego. Podczas działań wojennych organizowała pomoc medyczną d1a rannych żołnierzy. W zgromadzeniu zakonnym była 531ata, Spoczywa przy nagrobku Matki Wincenty.
28. Antoni Gawiński (1876-1954), ożeniony z Ireną z Jeziorańskich krewnych Norwidów, ostatnie kilkanaście lat życia spędził w Głuchach. Malarz i grafik. Autor obrazów św. Benedykta i św. Scholastyki znajdujących się w klasztorze Sióstr Samarytanek, ilustrator wielu książek dla dzieci. Napisał kilkanaście książek przede wszystkim dla dzieci. Pochowany razem z żoną i starszą siostrą Jadwigą przy północno-wschodniej stronie kwatery nagrobków Samarytanek. Nagrobek rodzinny Gawińskich wymaga remontu.
29. Maria Obiezierska (1888-1959), młodsza siostra Antoniego Gawińskiego, wieloletnia nauczycielka muzyki w gimnazjach warszawskich. Kompozytorka kilku piosenek dla dzieci. Spoczywa obok brata Antoniego. Nagrobek betonowy ma całkowicie zniszczony krzyż. Napis prawie nieczytelny. Konieczny jest remont.
30. Stanisław Biedrzycki (1927-1994), nauczyciel w szkołach podstawowych i średnich. Wieloletni dyrektor. Inspektor oświaty. Ukończył Wyższe Studia na Wydziale Fizyki. Ostatnie kilkanaście lat życia spędził w Zabrodziu. Jego nagrobek murowany znajduje się kilkanaście metrów za nagrobkiem księdza Nowackiego.
31. Barbara Sowińska (1950-1994), nauczycielka historii w szkole podstawowej. Dyrektorka szkoły w Zabrodziu a następnie w Adelinie. Zginęła tragicznie w wypadku samochodowym razem z 20 letnią córką Moniką na wiadukcie w Radzyminie. Marmurowy nagrobek z graficznymi podobiznami pochowanych znajduje się nieopodal wejścia na cmentarz po lewej stronie.
Symboliczny Grób Nieznanego Żołnierza, został zbudowany w roku 1996 z inicjatywy ówczesnego proboszcza Czesława Bednarczyka. Najpierw usytuowano go przed wejściem do kościoła. W grobowcu umieszczono urny z ziemią pobraną z mogił nieznanych żołnierzy rozrzuconych na terenie parafii, przede wszystkim z Gaju. Odsłonięcie odbyło się bardzo uroczyście z udziałem honorowej kampanii wojska polskiego. Następny proboszcz Jan Pietrusiński zmienił lokalizację grobu przenosząc go tuż za wejście cmentarza grzebalnego. Szkoda, że od czasu odsłonięcia nigdy nie była przy nim wystawiona chociaż kilkugodzinna warta strażaków lub uczniów, np. z okazji święta Niepodległości.
Literatura:
- Księgi metrykalne zejść parafii Niegów, z lat 1810 - 1995
- Protokół spisu inwentarza parafialnego z dnia 28 lutego 1866 r.
- Teresa Gurowska: Ewidencja cmentarza w Niegowie. Warszawa 1987. (maszynopis znajduje się w PSOZ Ostrołęka.)
