Zarys historyczny parafii


Fundatorami i dobrodziejami parafii Niegów byli dziedzice Niegowa: Ksiądz Mikołaj Trycz (kanonik kolegiaty warszawskiej oraz rektor kościoła parafialnego w Białej) oraz jego bratanek Trycz z Pieczysk. Aktem z dnia 1 sierpnia 1465r.[1] uczynili na budowę i uposażenie kościoła zapis gruntów na swoim majątku. Ówczesny biskup płocki Ścibor erygował dnia 3 lutego 1468 r. parafię pod wezwaniem Świętej Trójcy, Bożego Ciała, św. Jana i św. Anny. Wcześniej te tereny należały administracyjnie do parafii Wyszków. Ciekawą rzeczą jest fakt utworzenia kolejnej parafii w miejscowości Ślubów nad rzeką Bug. Miało to miejsce w 1488 r.. Kościół ten otrzymał wezwanie Wniebowzięcia Matki Boskiej, św. Barbary, św. Leonarda, św. Wojciecha i św. Anny. Fundacja tejże parafii dokonała się za sprawą tychże samych dziedziców Niegowa. Fakt powołania tej parafii jest mało znany i dotychczas stanowi zagadkę[2]. Ślubów dziś jest jedną z najmniejszych miejscowości w parafii Niegów, jednak w średniowieczu było to miasteczko rozwijające się dzięki swojemu położeniu nad rzeką. Parafia w Ślubowie była pierwotnie niezależną jednostką kościelną. Z czasem stała się filią Niegowa. Do końca XVIII w. parafia Niegów należała do diecezji płockiej, następnie do lubelskiej, potem do warszawskiej. Od 1992 r. parafia Niegów przynależy do nowopowstałej diecezji warszawsko-praskiej.



Parafia Niegów była bardzo rozległa i należało do niej pierwotnie około 30 wsi i przysiółków. Najdalsze miejscowości odległe były o 7-8 wiorst od kościoła (około 12 km.). Z tego względu parafia Niegów została podzielona. Pierwszy podział miał miejsce w 1957 r. kiedy to utworzono parafię Kiciny, następnie w 1984 r. odłączono Lucynów. W 2003 r. parafia znów została podzielona i utworzono nową w Mostówce.


Pierwsze 2 kościoły parafii Niegów były zbudowane z drewna. Pierwszy z nich spłonął w 1690 r. i nic więcej o nim nie wiadomo poza tym, że był. Kolejny kościół drewniany stał do roku 1856 kiedy to nocą 11/12 marca spłonął wraz z dzwonnicą i ogrodzeniem cmentarnym. Jest rzeczą wielce prawdopodobną (zgodnie z ustnym przekazem), że właśnie ten kościół był przeniesiony (a raczej przesunięty w całości) ze Ślubowa i stanął na miejscu pierwszego kościoła drewnianego w Niegowie. O tym kościele zachowało się więcej informacji, gdyż zachowały się opisy jego wnętrza w aktach wizytacyjnych parafii Niegów.[3] Kościół ten był cały z drewna, pokryty gontami. Znajdowało się w nim trzy ołtarze drewniane i dwa malowane na ścianie. W ołtarzu głównym znajdował się obraz Najświętszej Maryi Panny. W pozostałych zaś: św. Piotra, św. Antoniego, św. Barbary i św. Józefa. Wokoło kościoła znajdował się cmentarz grzebalny wraz z drewnianą dzwonnicą. Cmentarz ten funkcjonował do czasu rozpoczęcia budowy nowego – murowanego kościoła a więc do roku 1859. Wmurowanie kamienia węgielnego pod nową świątynię miało miejsce 4 maja 1859 roku.

Budowniczym tej świątyni był ks. Florian Gieczyński. Przez 7 lat parafianie niegowscy gromadzili się na liturgię w spichrzu drewnianym przebudowanym na małą kaplicę.

Wygląd ówczesnego kościoła był nieco inny niż obecnie. W ołtarzu głównym znajdował się obraz Świętej Trójcy i św. Floriana. Było też nieco inne rozmieszczenie okien. Strop i chór były wykonane z drewna. Przez kolejne lata zarówno wygląd zewnętrzny jak i wewnętrzny świątyni niegowskiej ulegał zmianom. Pierwszy kapitalny remont miał miejsce w latach 1907-1913 kiedy proboszczem był ks. Jerzy Kiełduszyc. Jego staraniem wykonano w kościele m.in.: posadzkę terakotową, zakupiono stacje drogi krzyżowej oraz ufundowano obraz Matki Bożej Częstochowskiej do głównego ołtarza. Na pięćdziesięciolecie budowy świątyni w oknach pojawiły się witraże. Na jednym z nich jest data 1912 r. oraz herb ówczesnego papieża Piusa X (witraż znajdujący się w zakrystii). Kolejne witraże przedstawiają: Matkę Bożą Częstochowską, Matkę Bożą Ostrobramską, symbole Eucharystii, symbol zmartwychwstałego Jezusa, herb Polski, herb Litwy. Najpiękniejszy witraż o najbogatszej symbolice znajduje się w kaplicy Matki Wincenty Jadwigi Jaroszewskiej. Jego treść nawiązuje nie tylko do niewoli grzechu, ale i do tęsknoty narodu polskiego za niepodległością. Wszystko to wpisane jest w krzyż z potrójną koroną (cierniową, laurową i królewską) ułożonych na herbie papieskim.


Kościół niegowski przez ponad 100 lat nie był konsekrowany ponieważ ówczesny biskup warszawski Zygmunt Szczęsny - Feliński  został internowany w wyniku represji po powstaniu styczniowym. Konsekracji obecnej  świątyni dokonał Kardynał Stefan Wyszyński w maju 1968 roku.


Organy

Zostały zbudowane w 1864 r. przez Stanisława Przybyłowicza. Jest to największy instrument zbudowany przez tego organmistrza. Traktura organ jest mechaniczna o 19 głosach w dwóch klawiaturach i pedale. W 1992-93 r. instrument został odremontowany. Dyspozycja i moc instrumentu zostały zmienione, lecz uratowano je od całkowitego zniszczenia. Za 2 lata organy niegowskie będą miały 150 rocznicę swego powstania.



Niegowska świątynia

Widok na ołtarz główny

Widok na plebanię



Opracował: Paweł Getka



Powyższy tekst ukazał się w gazecie lokalnej „Nowy Wyszkowiak”  Nr 12 z 2012r.



[1] Niektóre źródła podają wcześniejszą datę budowy pierwszego kościoła – 1462r..

[2] Historię kościoła w Ślubowie szerzej opisał ks. Zenon Czumaj w pracy doktorskiej n.t. Dekanatu kamieńczykowskiego. Por. też: „Kościół w Ślubowie (1488-1707)” Lublin 2007r..

[3] Inwentarz probostwa niegowskiego z 1821r..